Eten en gegeten worden in de zee: van bacterie tot consument

Deze lezing is onderdeel van de permanente vorming Milieu, door de Universiteit Gent. Het is de tweede lezing van Module 1 'Zee en kust: een ecosysteem voor mens en dier'

Download as iCalendar

De grote biodiversiteit van organismen in de zee vraagt een goede organisatie: hoe leven deze organismen samen en hoe beïnvloeden ze elkaar? Hoe vergaren ze de noodzakelijke energie en uit welke voedselbronnen?

Oorspronkelijk werd vooral gedacht in termen van eenvoudige voedselketens, waarbij energie en massa worden doorgegeven van één trofisch niveau naar een volgend. De werkelijkheid blijkt echter complexer te zijn.

Aan de hand van o.a. voedingsexperimenten met biomerkers en van maaganalyses werd aangetoond dat organismen georganiseerd zijn in een complex voedselweb. Hierin spelen naast predator-prooi-interacties ook verschillende vormen van competitie, facilitatie en inhibitie een belangrijke rol.

Bovendien blijven de effecten van predator-prooi-interacties niet beperkt tot de populaties van predator en prooi, maar beïnvloeden ze ook de prooien van de prooi via zogenoemde trofische cascades. Daardoor kunnen effecten van het verlies van een soort, of van het toevoegen van een (invasieve) soort zich doorheen een groot deel van het voedselweb propageren.

Een goed inzicht in deze interacties tussen organismen in mariene voedselwebben is essentieel om het functioneren van deze ecosystemen beter te begrijpen.

Tijdens deze voordracht wordt een overzicht geven van de algemene kenmerken van mariene voedselwebben en de potentiële impact van een biodiversiteitcrisis en van de toenemende antropogene druk op deze voedselwebben.

Verder wordt bijzondere aandacht besteed aan de positie van bodemdieren in het mariene voedselweb en in het bijzonder van de zeer talrijke kleine organismen die de basis van het voedselweb vormen.

Microscopisch kleine algjes (bv. kiezelwieren) en bacteriën worden er geconsumeerd door rondwormen (Nematoda) en roeipootkreeftjes (Copepoda) die vaak met miljoenen per vierkante meter bodem voorkomen. Ze vormen de basis van mariene voedselwebben en hun voedingsecologie wordt in detail onderzocht aan de hand van labo- en veldexperimenten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van geavanceerde biomerkertechnieken die toelaten om het opgenomen voedsel te traceren in deze bodemdieren.

Deze voordracht zal inzicht verschaffen in het algemeen functioneren van mariene ecosystemen en hun bedreigingen.